نام هنگ درام یا هندپن یا پنتام را این روزها زیاد می شنویم . این ساز پیشینه بسیار زیادی ندارد اما با وجود سن کم و قیمت بالا هر روز بر علاقه مندان آن افزوده می شود. تقریبا می توان گفت هرکسی صدای جادویی این ساز ماورایی را شنیده است عاشق آن شده است.
این ساز نوعی آلات موسیقی خودصدا است که اصطلاحا” از خانواده ایدیفون ها محسوب می گردد . ساز خودصدا سازی است که در هنگام نوازندگی صدای ماورایی از خود تولید میکند. در اصل، این ساز را میتوان از انواع سازهای کوبه‌ای به شمار آورد. ما از قبل با سازهای کوبه ای زیادی آشنا هستیم که نمونه معروف آن برای ما ایرانی ها طبل است.
ابداع کنندگان هنگ درام فلیکس روهنر و سابینا شارر در برن سوئیس هستند که اختراع خود را به نام شرکت PANArt Hangbau AG ثبت کرده اند. هنگدرام سازی است که در سال 2000 میلادی ابداع شده و به عرصه موسیقی معرفی گردیده است. بله کاملا درست خواندید. این ساز بر خلاف ظاهر خود که قدیمی به نظر می رسد سن بالایی ندارد و به بیست سال هم نمی رسد.
تفاوت هنگ درام ، هندپن و پنتام
در حقیقت هیچ تفاوتی بین این سه واژه از لحاظ فنی ، صدا ، ظاهر وجود ندارد و فقط مساله تجاری باعث تغییر نام شده است هرچند سازندگان اخیر تغییراتی در ظاهر آن داده اند که باعث بهبود صدای آن شده است .
در اروپا و آمریکا به دلایل تجاری است که از این دو نام هندپن و پنتام به جای هنگ درام استفاده می شود. با توجه به اینکه در ایران این قانون کپی رایت وجود ندارد سازندگان به راحتی میتوانند از اسم هنگ درام استفاده نمایید. این اسم هم مصطلح است و هم در دهن خوب میچرد. ما نیز ترجیح می دهیم از هنگ درام استفاده نماییم.
در سال 2000 با ابداع این ساز ، شرکت سازنده نام آن را هنگ درام یا هنگ گذاشت. در سالهای بعدی به دلیل ظهور سازنده های جدید و عمدتا آمریکایی شکایاتی از سمت ابداع کننده مطرح شد.
هندپن
شرکت هالو یا پنتایون استیل دومین سازنده این ساز زیباست. بعد از ساخت این ساز توسط هالو درگیری های لفظی بین پنارت و هالو اتفاق افتاد که ناشی از کپی رایت بود. پنارت عقیده داشت این ساز ابداع آنها بوده و نه می توان آنرا کپی کرد و نه از اسم آن استفاده کرد .
در راستای همین موضوع در سال 2009 به دلایل تجاری هالو تصمیم گرفت نام این ساز را به هندپن تغییر دهد. شاید در نگاه اول اسم جالبی نباشد اما خب به دلایل تجاری ناچار از تغییر نام بود. از همان زمان در کشورهای مختلف این ساز را با نام هندپن نیز می شناسند.
پنتام
با توجه به اینکه اسم هندپن چندان جالب نیست یک شرکت از سرزمین های اشغالی در سال 2013 اقدام به تغییر نام این ساز به پنتام کرد.پنتام ترکیبی از کلمات “Steelpan” و “Ghatam” است ، که گفته می شود دو ابزار الهام بخش در ایجاد اولین هنگ درام بوده است. از آن تاریخ این ساز با سه نام هنگ درام ، هندپن و پنتام در دنیا شناخته می شود .
